Liệu rằng đây có thực thụ là tâm ý của Lưu Huyền Đức hay chỉ là nước cờ để ông "nắm thóp" Gia Cát Lượng?
Sau thất bại thê thảm trước Đông Ngô trong trận Di Lăng, Lưu Bị buộc phải lui về thành Bạch Đế và tắt thở trong u sầu tham gia năm 223 sau công nguyên.
Trước lúc lâm bình thường, vị quân chủ này đã phó thác đàn ông Lưu Thiện cũng như mai sau Thục Hán tham gia tay Tướng quốc Gia Cát Lượng.
Nhiều phần các quan điểm đều cho rằng, chọn lựa trên của vị quân chủ họ Lưu đã biểu lộ triệt để sự cao minh của ông trong việc dùng người cũng như trọng dụng thánh thiện tài.
Thế nhưng theo phân tách của tờ báo QQNews, việc Lưu Bị ủy thác cho Khổng Minh ở Bạch Đế thành bản chất lại là nước cờ cuối đời đầy tâm cơ và ẩn giấu một âm mưu lớn phía sau đó.
"Bạch Đế thành ủy thác con côi" - Di ngôn đầy ngụ ý của Lưu Bị
Câu chuyện Lưu Bị ủy thác con côi cho Gia Cát Lượng ở Bạch Đế thành là một trong những giai thoại gây tranh cãi tạm bợ Tam Quốc. (Ảnh minh họa).
Về di ngôn của Lưu Huyền Đức ở thành Bạch Đế trước lúc từ trần, "Tam Quốc chí" có lưu lại việc ông viết chiếu thư giao việc phụ chính cho hai đại thần là Gia Cát Lượng cùng Lý Nghiêm.
Bên cạnh đó, sử liệu này cũng đề cập đến lời trăn trối mà Lưu Bị nhắn nhủ đến Lưu Thiện cùng Gia Cát Khổng Minh. Cụ thể, ông từng nhắn gửi Gia Cát Lượng:
"Tài Thừa tướng gấp mười Tào Phi, tất yên định được non sông, khiến nên việc lớn. Đối với con trẫm, nếu như có thể phò tá thì phò tá, nếu nó bất tài, hãy tự thay đi!".
Trước câu nói này của quân chủ, Gia Cát Lượng nhất định thoái thác và thề sẽ tình nghĩa hết dạ với Thái tử Lưu Thiện đến cùng.
Chưa dừng lại ở đó, khi dặn dò các con, khác lạ là người kế vị Lưu Thiện, Tiên chủ Lưu Bị cũng thể hiện sự quan trọng:
"Phải nỗ lực cộng sự với Tể tướng, coi Tể tướng như cha".
Thế nhưng điều đáng nói còn nằm ở chỗ, người được giao quyền phụ chính và phò tá tân đế mai sau lại không chỉ có một mình Gia Cát Lượng mà còn có đại thần Lý Nghiêm với vai trò là "phó phụ chính".
Cho đến ngày nay, di ngôn ủy thác của Lưu Bị tại Bạch Đế thành vẫn còn là một chủ đề gây bàn cãi đối với hậu thế.
Liệu rằng đây có phải là những lời được Lưu Bị nói ra trong khoảng tâm can hay chỉ thuần tuý là một nước cờ nhằm "dọn đường" lên ngôi cho nam nhi Lưu Thiện và áp giễu cợt quyền lực của Khổng Minh?
Sự thật về người con được Lưu Bị ủy thác: Chẳng hề bất tài vô ích mà là cao thủ ẩn nhẫn chờ thời?
Có ý kiến nghĩ rằng, Lưu Bị nhân thức Lưu Thiện năng lực có hạn nên mới ủy thác đại trượng phu và tương lai Thục Hán tham gia tay nhân tài xuất chúng Gia Cát Lượng. (Ảnh minh họa).
Do ảnh hưởng từ tác phẩm "Tam Quốc diễn nghĩa" của La Quán Trung, Hậu chủ Lưu Thiện thường bị phổ thông người coi là một hoàng đế nhu nhược, vô năng. Thậm chí đã từng có một thời, tiểu tự A Đẩu của ông thường để chỉ những đứa trẻ kém cỏi và còn thay thế cho tính trong khoảng "thiểu năng".
Thế nhưng không ít quan điểm nghĩ là, Lưu Thiện không hề bất tài vô ích như phổ quát người vẫn tưởng. Trái lại, ông còn là một người rất thông minh, biết bưng bít kĩ năng của bản thân để ẩn nhẫn chờ thời.
Thực tiễn, Lưu Thiện được kế vị khi đã 17 tuổi. Vào thời cổ kính lúc bấy giờ, độ tuổi của ông đã có thể xem là trưởng thành và đủ khả năng để gánh vác nghĩa vụ.
Thế nhưng vì nghe theo di ngôn ủy thác của phụ thân, Lưu Thiện vẫn luôn cố định cung kính và nhiều phần luôn thuận theo Gia Cát Lượng.
Thái độ này bản chất có thể giúp ông giảm thiểu được nhiều tai họa và phiền phức không quan trọng, bởi tổ quốc Thục Hán dẫu sao cũng có một phần công tích không bé nhỏ của Khổng Minh, hơn nữa di ngôn ủy thác của vua cha cũng đã dặn dò rõ ràng về điều đó.
Tất nhiên sự nghe lời của Lưu Thiện không chứng minh ông là một người bất tài, vô năng. Chứng cứ là ngay sau khi Khổng Minh tắt hơi, vị Hoàng đế trẻ này đã tức tốc huỷ bỏ chế độ Thừa tướng.
Yếu tố đáng nói hơn cả là sau khi Gia Cát Lượng mất, Lưu Thiện vẫn tiếp tục tại vị và lãnh đạo nhà Thục Hán trong suốt 3 thập kỷ.
Chính việc trụ vững trên ngai quà trong suốt mấy thập niên đã cho thấy, Lưu Thiện chẳng phải là người "thiểu năng" như hậu thế vẫn mường tưởng.
Và rất có thể cha ông là Lưu Bị nắm bắt rõ yếu tố này hơn khách hàng nào hết, bởi vậy nên mới an tâm uỷ thác Lưu Thiện cho Khổng Minh, song song còn khẳng khái nói ra một câu:
"Đối với con trẫm, nếu có thể phò tá thì phò tá, nếu nó bất tài, hãy tự thay đi!".
Màn khổ nhục kế trong nước cờ cuối đời giúp Lưu Bị "nắm thóp" Khổng Minh
Ví như màn ủy thác ở thành Bạch Đế quả thực là một nước cờ của Lưu Bị, thì Khổng Minh chính là quân cờ bị vị quân chủ này thao túng. (Ảnh minh họa).
Theo lý giải của QQNews, di ngôn của Lưu Bị ở Bạch Đế Thành thực chất còn mang mục đích áp giễu cợt quyền lực và ngừa dã tâm của một hero khác. chậm triển khai chính là Gia Cát Khổng Minh.
Tờ báo này nghĩ là, sở dĩ Khổng Minh được Lưu Bị ủy thác đàn ông là bởi vị quân chủ này trong khoảng sớm đã lúng túng về thực lực cũng như tăm tiếng của Ngọa Long tiên sinh.
Dĩ nhiên, yếu tố này không đồng nghĩa với việc Lưu Huyền Đức không tín nhiệm Gia Cát Lượng.
Thế nhưng ở tham gia tình thế lúc bấy giờ, quyền lực và uy tín của Khổng Minh càng lúc càng lớn, dù ông không có dã tâm soán mưu đoạt vị thì cũng khó khăn giảm thiểu khỏi việc bị kẻ khác giựt dây, khích tướng.
Vì để có thể giữ lại quốc gia cho hoàng thất họ Lưu, Lưu Bị buộc phải bắt đầu nước cờ này, hơn nữa còn dùng chiêu "khổ nhục kế" để giảm thiểu Gia Cát Lượng đi theo con đường của Tào Tháo dỡ năm xưa.
Bởi vậy, việc ông tùy ý cho Khổng Minh quyền tự lập khiến cho vua bản chất chỉ là một đòn tâm lý nhằm thử lòng vị công thần này. Và không ngoài dự liệu của Lưu Huyền Đức, Gia Cát Lượng sau đó đã thề sẽ trung thành phò tá Lưu Thiện cả đời.
Sau màn diễn "khổ nhục kế" để thử lòng Khổng Minh, Lưu Bị cuối cùng cũng có được lời thề chung thủy từ vị Thừa tướng này. (Ảnh minh họa).
Cao thâm hơn cả chính là việc Lưu Bị nhắn gửi con mình phải coi Khổng Minh như phụ thân. Với chiêu bài đó, giả dụ Ngọa Long tiên sinh sau này quả tình có soán ngôi đoạt vị hay trở thành quyền thần thì sẽ không hạn chế khỏi kết cuộc bị dương thế nhạo báng giễu cợt, sử sách chê cười.
Không chỉ vậy, Lưu Bị còn khác lạ nhắn gửi để đại thần Lý Nghiêm làm cho phó phụ chính trên danh nghĩa trợ lực cho Gia Cát Lượng phò tá Lưu Thiện. Đây bản chất là sắp xếp của vị tiên chủ họ Lưu nhằm giám sát và áp chế nhạo quyền lực của Ngọa Long tiên sinh.
Thực tiễn lịch sử cũng đã chứng minh, nhờ có sự phò tá trong khoảng Khổng Minh, Lưu Thiện sau đó đã dễ dãi kế vị, nội bộ Thục Hán cũng không hề đương đầu với những biến động quá lớn sau cái chết của Tiên chủ Lưu Bị.
Ví như nhưng suy luận trên đây là sự thực, thì di ngôn ủy thác ở thành Bạch Đế có thể xem là nước cờ cuối đời đầy cao minh và thâm sâu của Lưu Bị, mà người biến thành quân cờ chịu sự sắp xếp ấy lại chính là Ngọa Long tiên sinh Gia Cát Lượng.
Thế nhưng hết thảy những giả thiết đó vẫn chỉ được xem là các phán đoán trong khoảng phía hậu thế, còn sự thật phía sau di ngôn năm nào trong khoảng lâu đã biến thành một kín đáo theo cổ nhân lùi sâu vào quá khứ...
*Theo quan điểm của QQNews.
Theo È Quỳnh
Trí thức trẻ
Xem tại: mua nha